Η περιοχή της μελέτης αποτελεί τμήμα της παράκτιας περιοχής της πόλης του Ηρακλείου. Βρίσκεται στο δυτικό άκρο της εντός των τειχών πόλης και ορίζεται :ανατολικά από το δυτικό άκρο του τείχους της πόλης και δυτικά από τις εκβολές του ποταμού Γιόφυρου.

Στο όριο με το νερό της περιοχής μελέτης βρίσκονται διάσπαρτες αυθαίρετες κατοικίες πρόχειρης κατασκευής. Η περιοχή στη νότια πλευρά του παραθαλάσσιου δρόμου καταλαμβάνεται από κτίρια κατοικιών, εμπορικών χρήσεων (κυρίως χονδρεμπόριο) καθώς και από αποθήκες. Στην περιοχή υπάρχει ένα σχολικό συγκρότημα καθώς και ένα παλιό ελαιοτριβείο. Στην όχθη του ποταμού Γιόφυρου βρίσκονται και τα παλιά βυρσοδεψεία (ταμπακαριά), ένα σύμπλεγμα βιοτεχνικών, πέτρινων κτιρίων. 

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα σχέδια ανάπτυξης, προβλέπεται η διαπλάτυνση και προέκταση του παραθαλάσσιου δρόμου κατά μήκος της ακτής ως τη νέα γέφυρα που έχει ήδη χτιστεί πάνω απ’ το Γιόφυρο και που οδηγεί σε νέα παράκαμψη για την Εθνική οδό.

Προβλέπεται ακόμα η απομάκρυνση όλων των οικοδομών που βρίσκονται στην παράκτια ζώνη και ανάπλαση της περιοχής με στοιχεία υπαίθριας αναψυχής.

Η ΑΦΟΡΜΗ

Κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα της πόλης του Ηρακλείου είναι η έντονη υψομετρική διαφορά που υπάρχει μεταξύ της πόλης και της στάθμης της θάλασσας, καθώς το παραθαλάσσιο τείχος που εκτείνεται κατά μήκος της παράκτιας ζώνης υψώνεται 6μ. περίπου ψηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας και ορίζει την ακτογραμμή της πόλης. Μία δεύτερη οχύρωση στα όρια της παλιάς πόλης του Ηρακλείου υψώνεται στα 6-10 μέτρα από το έδαφος και αποτελεί ένα ισχυρό μορφολογικό στοιχείο για την πόλη. Τα τείχη αυτά σε συνδυασμό με νεότερα στοιχεία οργάνωσης της πόλης, όπως ο παράκτιος δρόμος δρουν ανασταλτικά στην άμεση επαφή του ανθρώπου με τη θάλασσα, που περιορίζεται στη θέασή της από απόσταση. Μόνη προσέγγισή της ίσως να αποτελεί το παλιό ενετικό λιμάνι , ως μοναδικό σημείο συνέχειας του αστικού τοπίου  προς τη θάλασσα, μέσα από το σκληρό όριο με το νερό.

ΣΤΟΧΟΣ

Στόχος της πρότασης είναι ο επαναπροσδιορισμός της σχέσης της πόλης με τη θάλασσα μέσω της επανερμηνείας των διαφορετικών υπαρχόντων επιπέδων προσέγγισης του θαλάσσιου μετώπου. Ζητούμενο είναι να προστεθεί στην υπάρχουσα μεμονωμένη οπτική επαφή, μία βιωματική προσέγγιση του υγρού στοιχείου και της παράκτιας περιοχής.

Προτείνεται η δημιουργία ενός νέου, σύγχρονου αστικού  χώρου που θα δώσει στην περιοχή ένα δημόσιο, αστικό χαρακτήρα με την ένταξη ενός πλήθους χώρων συνάντησης, συνεύρεσης και δράσεων.

Η περιοχή απευθύνεται στο σύνολό της πόλης γι’αυτό και συνδυάζονται και αναμιγνύονται διαφορετικές δημόσιες χρήσεις.

Πλατείες και χώροι πρασίνου με διαφορετικά χαρακτηριστικά παρέχουν χώρους για κοινωνική διάδραση.

Δημόσιες χρήσεις σε ιδιαίτερες κτιριακές εγκαταστάσεις (θόλος ενυδρείου βυθιζόμενο κτίριο κέντρου υδροθεραπείας κ.λ.π) λειτουργούν  ως νέα τοπόσημα, σημεία αναφοράς σε μια περιοχή όπου είναι έντονη η απουσία αυτών.

Υπάρχοντα κτιριακά σύνολα με ιδιαίτερο χαρακτήρα και τυπολογία (αποθήκες ,ταμπακαριά)αντιμετωπίζονται συνολικά και ενοποιούνται, ενώ αναδεικνύονται με τη στέγαση σε αυτά πολυλειτουργικών συγκροτημάτων.

Ένα οργανικά συνδεδεμένο σύστημα διαδρομών, που διατρέχουν όλο το μήκος της ακτογραμμής, καθώς και καμπύλων διαδρομών, ενοποιούν περιοχές διαφορετικού χαρακτήρα, ενώ οι διαδοχικές υψομετρικές τους διακυμάνσεις προσφέρουν πλήθος νέων οπτικών προς την πόλη και τον θαλάσσιο ορίζοντα.

Οι «υγροί» δρόμοι. Σε αυτή τη χειρονομία αντανακλάται ο χαρακτήρας που επιθυμεί να δώσει στην περιοχή η πρόταση. 

Η επιβράδυνση των ρυθμών της πόλης, η αφαίρεση και η αναστροφή των κτιριακών όγκων. Η χαλάρωση των ορίων του αστικού ιστού. Απεικονίζονται στους δρόμους νερού. Οι χαράξεις των δρόμων της πόλης συνεχίζονται και οπτικά μοιάζουν να γίνονται ένα με τη θάλασσα.Η άσφαλτος γίνεται νερό, η κυκλοφορία των οχημάτων ροή νερού, το τεχνητό ξαναγίνεται φυσικό.

Με τη διατήρηση της φυσικής ακτογραμμής και την προσθήκη ενός πλήθους καμπύλων διαδρομών,καθώς και με την προέκταση υπαρχόντων χαράξεων της πόλης, επιδιώκεται η όσο το δυνατόν αρμονικότερη και οργανικότερη σύνδεση της πρότασης με την πόλη.

Ταυτόχρονα η άναρχη οργάνωση του Ηρακλείου, μετατρέπεται σε μία ρυθμικά άναρχη οργάνωση της περιοχής μελέτης, αποτελώντας ένα φυσικό, ήπιο τελείωμα αυτής προς τη θάλασσα.

Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Σάσα Λαδά